top of page
Search

Παιδί και κατοικίδια

Writer's picture: Dimitris KonstantelosDimitris Konstantelos

«Σε παρακαλώ, σε παρακαλώ, σε παρακαλώ!» Σχεδόν κάθε παιδί θα ζητήσει κάποια στιγμή στη ζωή του ένα κατοικίδιο.


Συχνά όμως οι γονείς διστάζουν να ενδώσουν στις εκκλήσεις των παιδιών τους. Χρόνος, χώρος, κόστος, προσπάθεια - όλα αυτά πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά. Αλλά εάν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, ένα κατοικίδιο μπορεί να δώσει πολλά όχι μόνο σε ένα παιδί, αλλά σε ολόκληρη την οικογένεια. Εκτός από την σωστή οικοδόμηση χαρακτήρα, τα ζώα συμβάλλουν επίσης στη σωματική και ψυχική υγεία.



Οι ειδικοί συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με ένα ή περισσότερα κατοικίδια συχνά αναπτύσσουν μια πιο ολοκληρωμένη προσωπικότητα σε σχέση με παιδιά χωρίς κατοικίδια. Τα κατοικίδια δρουν πολλές φορές παρηγορητικά και μειώνουν πολύ το άγχος. Τα παιδιά δέχονται από τα ζώα μια καθαρά συναισθηματική υποστήριξη, χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Dr. Andreas Sobottka αναφέρει οτι ένα κατοικίδιο είναι πολύτιμο για την συναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού. «Τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν μια σχέση με ένα ζώο που συχνά δεν μπορούν να έχουν με ενήλικες ή άλλα παιδιά». Ένα ζώο είναι αμερόληπτο. Είναι χαρούμενο μόνο με ένα χάδι, ανεξάρτητα από το αν αυτός που το χαϊδεύει (στην περίπτωσή μας το παιδί) είναι μικρός ή παχουλός, είναι καλός στο ποδόσφαιρο ή στα μαθηματικά. Είναι εκεί, ακούει χωρίς να κρίνει και χωρίς να προδίδει μυστικά. Μόνο αγγίζοντας και χαϊδεύοντάς τα προκαλείται απελευθέρωση ορμονών ευτυχίας, οι οποίες δρουν ανακουφιστικά από το άγχος και τον πόνο. Σύμφωνα με αμερικανικές μελέτες, η παρουσία ενός ζώου στο ίδιο δωμάτιο στον άνθρωπο μειώνει την αρτηριακή πίεση και το στρες. Τα προβληματικά παιδιά συνήθως γίνονται πιο ήρεμα και πιο ισορροπημένα. Πολλά παιδιά που τους αρέσει να «τεμπελιάζουν» ή να ασχολούνται με κινητά, ταμπλέτες, υπολογιστές κα, γίνονται λάτρεις της φύσης περπατώντας και τριγυρνώντας με τον σκύλο τους. Ειδικά για τα παιδιά της πόλης, τα κατοικίδια αποτελούν συχνά τη μόνη σύνδεση με τη φύση και τον κόσμο των ζώων.


Τα παιδιά που μεγαλώνουν με κατοικίδια έχουν επίσης ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα και αρρωσταίνουν σπανιότερα. Όσον αφορά στην ανάπτυξη αλλεργιών, πρόσφατες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα παιδιά που ζουν με κατοικίδια δεν κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν αλλεργία στα κατοικίδια από τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς ζώα. Μια μελέτη του πανεπιστημίου της Ζυρίχης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Jour­nal of Al­l­er­gy & Cli­ni­cal Im­mu­no­lo­gy», δείχνει ότι τα παιδιά μητέρων που ζουν με γάτες ή αλλά κατοικίδια πριν εκείνα γεννηθούν, έχουν μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν ατοπική δερματίτιδα κατά τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής τους. Ωστόσο, αυτά τα αποτελέσματα δε σημαίνουν ότι η επαφή με κατοικίδια θα μπορούσε να βελτιώσει μια υπάρχουσα αλλεργία ή άσθμα. Αντίθετα: Εάν ένα παιδί έχει ήδη αλλεργία σε κάποιο κατοικίδιο, πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με το κατοικίδιο αυτό, διαφορετικά η υπάρχουσα αλλεργική αντίδραση μπορεί να επιδεινωθεί.


Τα παιδιά συνήθως μαθαίνουν γρήγορα να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ζώων διευρύνοντας με αυτόν τον τρόπο τις κοινωνικές τους δεξιότητες, αναπτύσσοντας κατά επέκταση θετική επίδραση και στην ανθρώπινη συνύπαρξη. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά μαθαίνουν να αναλαμβάνουν και την ευθύνη για τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Τα ζώα έχουν ανάγκη από καθημερινή φροντίδα προάγοντας έτσι τη σωστή ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού, τις κοινωνικές δεξιότητες, την αίσθηση του καθήκοντος, την ψυχολογική σταθερότητα και την ανεξαρτησία. Φυσικά, η σωστή καθοδήγηση του παιδιού στη συμβίωσή του με το κατοικίδιο εναπόκειται στους γονείς . Για να πετύχει αυτό, τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι τα ζώα έχουν τη δική τους θέληση και δεν μπορούν να τα αναγκάσουν για το οτιδήποτε (πχ να τα αγκαλιάσουν). Επίσης, πρέπει να διδαχθεί το παιδί ορισμένους κανόνες, πχ να μην ενοχλεί το ζώο ενώ κοιμάται ή τρώει, ώστε να προληφθούν ανεπιθύμητα περιστατικά. Θα πρέπει το παιδί να μάθει να μη δοκιμάζει την υπομονή του τετράποδου φίλου του. Ορισμένα σκυλιά μπορεί να αντιδράσουν χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το κάνουν με κακή πρόθεση.


Δεν θα πρέπει να ξεχνάτε ότι την κύρια ευθύνη για ένα κατοικίδιο την έχουν πάντα οι γονείς. Για παράδειγμα, για ένα παιδί νηπιαγωγείου, είναι υπερβολική απαίτηση να φροντίσει ένα ζώο. Παρόλα αυτά, μπορείτε να αναθέσετε στο παιδί μικρές αρμοδιότητες σχετικά με το κατοικίδιο τις οποίες θα πρέπει να φέρνει εις πέρας καθημερινά, ακόμη και όταν είναι πολύ κουρασμένο. Επιπλέον, το παιδί πρέπει να μάθει από την αρχή να συμπεριφέρεται στο ζώο με τρόπο κατάλληλο και με αγάπη. Το αίσθημα ευθύνης του παιδιού μεγαλώνει αργά, αλλά όταν είναι περίπου 8 ετών, μπορεί να αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς με το κατοικίδιο. Στην ηλικία των 12 ετών συνήθως μπορούν να φροντίσουν μόνα τους και καθημερινά ένα σκύλο ή μια γάτα.


Συχνά ο ενθουσιασμός τις πρώτες μέρες της συγκατοίκησης με ένα κατοικίδιο είναι μεγάλος. Σε αυτή την περίπτωση, καλό είναι να παραμείνετε συνεπείς και να υπενθυμίζετε συνεχώς στο παιδί την ευθύνη του απέναντι στο ζώο.


Μωρό στην οικογένεια. Πώς θα προετοιμάσετε το σκύλο σας:


Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που για χρόνια ο σκύλος ήταν το «παιδί» της οικογένειας; Πώς θα μάθει να συνυπάρχει με ένα μωρό; Μπορώ να τον προετοιμάσω για την έλευση του νέου μέλους της οικογένειας; «Σίγουρα», τονίζει ο εκπαιδευτής σκύλων Martin Rütter από την Κολωνία. «Είναι σημαντικό να ξεκινάς έγκαιρα. Πολύ πριν οι αλλαγές στη δομή της οικογένειας γίνουν μέρος της καθημερινότητας». Όπως οι γονείς έχουν τις περίπου 40 εβδομάδες της εγκυμοσύνης για να προετοιμαστούν μέχρι να κρατήσουν το παιδί στην αγκαλιά τους έτσι και τα σκυλιά χρειάζονται χρόνο για να προσαρμοστούν στη νέα αυτή κατάσταση. Ο Rütter υποστηρίζει ότι το ζώο θα πρέπει να εξοικειωθεί νωρίς με αντικείμενα όπως για παράδειγμα το παιδικό κάθισμα και το καρότσι, ώστε να μπορεί να τα συνηθίσει και να μην τα φοβάται. Η καθημερινότητα αλλάζει δραστικά για τον σκύλο ούτως ή άλλως. Εάν στο μέρος που του αρέσει να ξαπλώνει πρέπει να μπει ξαφνικά πχ ένα παιδικό κρεβάτι, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αγχώδεις συμπεριφορές που μπορεί να εκδηλωθούν πχ με γάβγισμα. Χρησιμοποιήστε την εγκυμοσύνη για να διδάξετε με αγάπη στον σκύλο σας ότι δεν επιτρέπεται να μπαίνει σε συγκεκριμένους χώρους όπως το παιδικό δωμάτιο. Ένα σταθερό και ξεκάθαρο «μη» μπορεί να βοηθήσει.


Και πώς μπορώ να αποτρέψω τον τετράποδο φίλο μου από το να αισθάνεται απωθημένος από τον «θρόνο» του; Ο Rütter έχει μια συμβουλή: «Γενικά, ένας σκύλος πρέπει να μάθει ότι δεν είναι πάντα το επίκεντρο της προσοχής, αλλά πρέπει να μοιράζεται την προσοχή του αφεντικού του με άλλους ανθρώπους. Μπορείτε να το εξασκήσετε αυτό πηγαίνοντας μαζί του σε ένα καφέ, όπου τίποτα συναρπαστικό δεν συμβαίνει για εκείνον. Απλά πρέπει να περιμένει μέχρι ο ιδιοκτήτης του να τελειώσει τη συναναστροφή του και να είναι ξανά εκεί για αυτόν».


Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι οι σκύλοι δεν ζουν σε άκαμπτες ιεραρχίες. Τα θηλυκά σκυλιά είναι οι αρχηγοί της αγέλης και τα υπόλοιπα ακολουθούν. Αντίστοιχα θα πρέπει να δομηθεί η ιεραρχία στην οικογένεια, με τον άνθρωπο να αναλαμβάνει τον ρόλο του “αρχηγού”.



Η πρώτη συνάντηση


Είναι λογικό η μαμά με το νεογέννητο να χρειάζονται πολύ χρόνο μαζί στην αρχή. Για αυτόν τον λόγο καλό θα ήταν ο σκύλος να μην έχει καμία επαφή με το νεογέννητο τις πρώτες μέρες. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό για τα σκυλιά. Ένα θηλυκό σκυλί, όταν γεννήσει δεν αφήνει κανένα άλλο μέλος της αγέλης να πλησιάσει το μέρος που γέννησε τις 3 πρώτες εβδομάδες, δίνοντας ένα μήνυμα σε όλους ότι εκείνη είναι η μοναδική υπεύθυνη για τα κουτάβια. Μετά τις πρώτες μία έως δύο εβδομάδες, μπορείτε να αφήσετε το σκύλο να πλησιάσει και να μυρίσει το μωρό.


Είναι σημαντικό για τον σκύλο να καταλάβει ότι οι μόνοι υπεύθυνοι για την ανατροφή και επίβλεψη του παιδιού είναι οι γονείς του. Σε αντίθετη περίπτωση θα μπορούσε να αισθανθεί εκείνος υπεύθυνος για το μωρό γαβγίζοντας ή ακόμη και γρυλίζοντας στους ξένους.


Τα όρια είναι σημαντικά και για τα παιδιά


Τα μωρά και τα μικρά παιδιά δεν πρέπει ποτέ να μένουν μόνα τους με έναν σκύλο, ούτε για λίγο, ανεξάρτητα από τη ράτσα! Εάν για έναν σκύλο το παιδί συμπεριφέρεται άσχημα ίσως προσπαθήσει να το διορθώσει εκπαιδευτικά όπως δηλαδή θα έκανε με ένα κουτάβι! Η αντίδραση του μπορεί να περιλαμβάνει δάγκωμα ή και χτύπημα πχ με την πατούσα πολλές φορές με άσχημες συνέπειες για το παιδί.


Ως εκ τούτου, οι γονείς των παιδιών, ειδικά αυτών που μπουσουλάνε, έχουν να αντιμετωπίσουν μια ιδιαίτερη πρόκληση. «Πρέπει να παρακολουθείτε προσεκτικά το παιδί, γιατί σε τελική ανάλυση, πρέπει ακόμα να μάθει πώς να λέει «όχι». Για παράδειγμα, εάν το παιδί μπουσουλάει προς το σκυλί, ενώ ο σκύλος είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι του και κοιμάται, ή αν το παρενοχλεί πάρα πολύ, οι γονείς πρέπει να επέμβουν άμεσα. Μόνο όταν ο σκύλος βλέπει ότι οι γονείς αισθάνονται υπεύθυνοι και ενεργούν ανάλογα, ξέρει ότι δεν χρειάζεται να είναι ο ίδιος παιδαγωγός. Το μέρος που κοιμάται ο σκύλος πρέπει να είναι το «καταφύγιό» του.


Η υγιεινή είναι πολύ σημαντική


Τα σκυλιά θα πρέπει να εμβολιάζονται τακτικά, να αποπαρασιτώνονται και να

ελέγχονται για τσιμπούρια, ψύλλους κα. Απαραίτητο είναι και το πλύσιμο των χεριών μετά την επαφή με το ζώο.





Ποιους κανόνες θα πρέπει τα παιδιά να ακολουθούν σε σχέση με τα σκυλιά:


Το ένα τρίτο των θυμάτων από δάγκωμα σκύλου είναι παιδιά. Το 75% των τραυματισμών αυτών αφορά στο κεφάλι ή στον λαιμό. Ειδικά τα μικρά παιδιά θέλουν να χαϊδεύουν κάθε σκύλο. Είναι δύσκολο για αυτά να καταλάβουν ότι ένας σκύλος μπορεί να φαίνεται τόσο χαριτωμένος αλλά παρόλα αυτά να δαγκώνει. Επομένως, οι γονείς θα πρέπει να διδάξουν νωρίς στο παιδί τους μερικούς κανόνες συμπεριφοράς προς τα σκυλιά και πώς να αντιδρούν σε επικίνδυνες καταστάσεις. Είναι σημαντικό ένα μικρό παιδί να μη μένει ποτέ μόνο του με έναν σκύλο.


  • Ποτέ μην αφήνετε ένα παιδί να πλησιάσει έναν σκύλο χωρίς ιδιοκτήτη γύρω του. Εάν υπάρχει κάποιος ιδιοκτήτης, θα πρέπει πρώτα να ρωτήσετε αν μπορεί να χαϊδέψει τον σκύλο.


  • Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήνετε ένα παιδί να βάλει τα χέρια του μέσα από έναν φράχτη για να χαϊδέψει έναν σκύλο.


  • Δεν πρέπει να αφήνετε το παιδί σας να τρέχει πίσω από έναν σκύλο.


  • Δεν πρέπει να φωνάζει δυνατά γύρω από έναν σκύλο.

  • Εάν αντιληφθείτε κάποιον ελεύθερο άγριο σκύλο κοντά σας κρατήστε την ψυχραιμία σας, μην φωνάζετε και μην χειρονομείτε. Εάν το παιδί έχει παίξει προηγουμένως με μπάλα ή κάτι άλλο, θα πρέπει να αφήσει το παιχνίδι στο πάτωμα.

  • Ποτέ μην αφήνετε το παιδί σας να τρέξει μακριά από έναν σκύλο, ακόμα κι αν αισθάνεται ότι απειλείται (ξυπνά το κυνηγετικό ένστικτο του σκύλου).

  • Μην κοιτάτε κατευθείαν στα μάτια του σκύλου, γιατί αυτό θα ερμηνευτεί ως επιθετικότητα.


  • Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επέμβετε αν δύο σκυλιά τσακώνονται.


  • Πάντα να πλησιάζετε τον σκύλο από μπροστά και να κρατάτε τα χέρια σας χαμηλά.

  • Μην ενοχλείτε ποτέ έναν σκύλο ενώ τρώει ή κοιμάται.

  • Μάθετε το παιδί σας να μην κάνει κάτι που μπορεί να κάνει τον σκύλο να νιώσει ότι απειλείται. Δεν πρέπει να τραβάει την ουρά του σκύλου ή να τον ενοχλεί.



Τι θα πρέπει να ξέρετε πριν διαλέξετε ένα κατοικίδιο


  • Επιτρέπει ο ιδιοκτήτης του σπιτιού κατοικίδια;

  • Υπάρχει αρκετός χώρος στο σπίτι για το κατοικίδιο;

  • Έχει κάποιο μέλος του σπιτιού αλλεργία στο συγκεκριμένο κατοικίδιο;

  • Ποιες είναι οι ιδιότητες του κατοικιδίου που με ενδιαφέρει;

  • Πόση φροντίδα χρειάζεται καθημερινά το κατοικίδιο;

  • Ποιο είναι το κόστος της φροντίδας του; (τροφή, φάρμακα, κτηνιατρική περίθαλψη κλπ)

  • Είναι οι γονείς έτοιμοι να αναλάβουν εξ ολοκλήρου την φροντίδα του κατοικιδίου σε περίπτωση που το παιδί χάσει το ενδιαφέρον του;

  • Καταλαβαίνει το παιδί ότι το κατοικίδιο δεν είναι παιχνίδι;

  • Υπάρχει κάποιος να φροντίσει το κατοικίδιο όταν θα είμαστε διακοπές;

  • Ποιοι είναι οι κανόνες ευζωίας για το κατοικίδιο που μας ενδιαφέρει;




Dr. med. Δημήτριος Κωνσταντέλος



102 views0 comments

Recent Posts

See All

Comments


bottom of page