Δερματίτιδα & Μυκητίαση από πάνα: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

Ο ερεθισμένος ποπός ή ένα σύγκαμα στην περιοχή της πάνας είναι μια πολύ συχνή κατάσταση που αντιμετωπίζουν σχεδόν όλα τα βρέφη κάποια στιγμή. Ακόμη και οι πιο απορροφητικές πάνες δεν μπορούν πάντα να προστατεύσουν πλήρως από την υγρασία και την τριβή, που ερεθίζουν την ευαίσθητη επιδερμίδα και την καθιστούν ευάλωτη σε μικρόβια και μύκητες.

Τι είναι η δερματίτιδα (σύγκαμα) από πάνα και η μυκητίαση (καντιντίαση);

Η δερματίτιδα από πάνα είναι φλεγμονή του δέρματος στην περιοχή που καλύπτεται από την πάνα. Αν στην περιοχή αυτή αναπτυχθούν μύκητες – κυρίως Candida albicans – τότε πρόκειται για μυκητίαση από πάνα (ή αλλιώς «καντιντίαση»).

Το σύγκαμα από πάνα είναι μία από τις πιο συχνές δερματολογικές παθήσεις σε βρέφη, κυρίως στην ηλικία των 9–12 μηνών.

Αίτια

Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στον ερεθισμό του δέρματος είναι:

• Σπάνια αλλαγή πάνας, που οδηγεί σε παραγωγή αμμωνίας από τα ούρα – μια ουσία ερεθιστική για το δέρμα

• Η υγρασία και η ζέστη στην περιοχή της πάνας δημιουργούν ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων.

• Διάρροιες ή φάρμακα μπορούν να επιδεινώσουν τον ερεθισμό.

• Λιγότερο συχνά, μπορεί να εμπλέκονται προϊόντα όπως υγρά μαντηλάκια, καθαριστικά ή καλλυντικά που προκαλούν δυσανεξίες ή ερεθισμούς.

Συμπτώματα

Τα πιο κοινά σημάδια συγκάματος (δερματίτιδας ή μυκητίασης) στην περιοχή της πάνας είναι:

• Έντονη ερυθρότητα και πληγές στον ποπό του μωρού.

• Πόνος, φαγούρα ή κάψιμο, ειδικά όταν βρέχεται η πάνα.

• Σπυράκια ή φλύκταινες (ειδικά στην περίπτωση μυκητίασης).

• Σχηματισμός λεπιών ή ανοιχτών πληγών με το πέρασμα του χρόνου.

• Δυσάρεστη μυρωδιά αμμωνίας στην πάνα.

Τι μπορεί να συμβεί αν δεν αντιμετωπιστεί;

Αν δεν δοθεί έγκαιρα προσοχή, η δερματίτιδα ή η μυκητίαση μπορεί να εξαπλωθεί και να γίνει πιο επίμονη και δύσκολη στη θεραπεία. Το μωρό νιώθει ενόχληση, κλαίει πιο συχνά και μπορεί να αποφεύγει την ούρηση από τον πόνο.

Διάγνωση

Ο παιδίατρος μπορεί εύκολα να αναγνωρίσει αν πρόκειται για απλό ερεθισμό ή μυκητιασική λοίμωξη, εξετάζοντας την εικόνα του δέρματος. Αν χρειαστεί, μπορεί να ζητήσει εργαστηριακή καλλιέργεια για επιβεβαίωση.

Αντιμετώπιση & Θεραπεία

Το Α και το Ω στη θεραπεία είναι να κρατάμε την περιοχή καθαρή και στεγνή.

Τι μπορείτε να κάνετε:

• Συχνές αλλαγές πάνας, ειδικά μετά από κένωση.

• Ήπιος καθαρισμός με χλιαρό νερό και προσεκτικό στέγνωμα με βαμβακερό πανί.

• Αποφυγή υγρών μαντηλακίων, που συχνά περιέχουν ερεθιστικές ουσίες.

• Αφήνετε το μωρό γυμνό για λίγα λεπτά κάθε μέρα, ώστε να αερίζεται καλά το δέρμα του.

• Ο παιδίατρος μπορεί να προτείνει:

  • Αντιφλεγμονώδεις ή αντιμυκητιασικές αλοιφές

  • Αντιβιοτικά, σε περίπτωση δευτερογενούς βακτηριακής λοίμωξης

  • Αλοιφές με ψευδάργυρο ή δεξπανθενόλη για επούλωση

Επιπλέον φυσικές λύσεις:

• Χαμομηλόλουτρα (1 λίτρο χαμομήλι σε χλιαρό νερό)

• Μητρικό γάλα σε μικρή ποσότητα πάνω στην πληγή (έχει φυσικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες)

Προσοχή: Αν πρόκειται για μυκητίαση, να αποφεύγετε τις λιπαρές αλοιφές, καθώς ενισχύουν την υγρασία και την ανάπτυξη μυκήτων.

Πρόληψη

Για να προλάβετε το σύγκαμα ή τη μυκητίαση από πάνα:

• Αλλάζετε την πάνα κάθε 2–4 ώρες, ανάλογα με την ηλικία και τη δραστηριότητα του μωρού.

• Καθαρίζετε πάντα μετά από κάθε κένωση.

• Χρησιμοποιείτε ήπια προϊόντα, χωρίς άρωμα ή οινόπνευμα.

• Αφήνετε το μωρό να κινείται χωρίς πάνα όσο συχνότερα γίνεται.

• Ο θηλασμός φαίνεται να μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης δερματίτιδας, καθώς τα κόπρανα των θηλαζόμενων βρεφών έχουν χαμηλότερο pH.

• Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο άμεσα, με τα πρώτα σημάδια ερεθισμού.

Συμπερασματικά:

Η δερματίτιδα και η μυκητίαση από πάνα είναι συχνά προβλήματα, αλλά αντιμετωπίζονται εύκολα με σωστή φροντίδα και έγκαιρη παρέμβαση. Με απλές καθημερινές συνήθειες, μπορείτε να διατηρήσετε το δέρμα του μωρού σας υγιές και προστατευμένο.

Dr. med. Δημήτριος Κωνσταντέλος