Θηλασμός
- Ό,τι καλύτερο για τη μητέρα και το παιδί.
- Η σύνθεση του μητρικού γάλακτος προσαρμόζεται στις ανάγκες του παιδιού. Το γάλα παρέχει στο μωρό τα θρεπτικά συστατικά που είναι σημαντικά για την υγιή ανάπτυξή του.
- Το μητρικό γάλα είναι υγιεινό και πάντα στην κατάλληλη θερμοκρασία. Είναι πρακτικό γιατί είναι πάντα διαθέσιμο και δεν κοστίζει.
- Τα θηλάζοντα βρέφη έχουν μικρότερο κίνδυνο διάρροιας λοιμώδους αιτιολογίας, μέσης ωτίτιδας και παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή σε σύγκριση με τα μη θηλάζοντα. Το ρίσκο για το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου είναι επίσης μικρότερο.
- Οι θηλάζουσες γυναίκες έχουν πλεονεκτήματα υγείας σε σχέση με τις μη θηλάζουσες (ταχύτερη παλινδρόμηση της μήτρας μετά τον τοκετό, μείωση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών).
- Ο θηλασμός μπορεί να προωθήσει τον συναισθηματικό δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού λόγω της έκκρισης οξυτοκίνης από το μητρικό στήθος.
- Η καλύτερη μορφή διατροφής για βρέφη κατά τους πρώτους μήνες της ζωής είναι ο αποκλειστικός θηλασμός.
- Ακόμη και ο μερικός θηλασμός είναι πολύτιμος.
Χρήσιμες συμβουλές θηλασμού
- Οι μητέρες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα σωματικής επαφής με το μωρό αμέσως μετά τη γέννησή του. Για την πρώτη επαφή, το παιδί θα πρέπει να τοποθετηθεί στην κοιλιά της μητέρας, όπου και αναμένεται η αυθόρμητη εύρεση της θηλής από το νεογνό.
- Η πρώτη προσπάθεια θηλασμού θα πρέπει να πραγματοποιείται την 1η το αργότερο μέχρι την 2η ώρα γέννησης. Τα νεογνά είναι κατα τις 2 πρώτες ώρες ζωής ιδιαίτερα ενεργά.
- Η συχνότητα και η διάρκεια του θηλασμού καθορίζονται από τις ανάγκες του παιδιού.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να ξυπνήσετε το παιδί για να θηλάσει (πχ. υπνηλία κατά την πρώτη εβδομάδα ζωής, μη ικανοποιητική αύξηση του σωματικού βάρους, μη ικανοποιητική ποσότητα θηλασμού ή ίκτερος). Η ποσότητα γάλακτος που καταναλώνεται ανά γεύμα μπορεί να ποικίλλει σημαντικά καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας και επίσης να διαφέρει ανάλογα με το σωματικό βάρος του παιδιού.
- Αρχικά, ο συχνότερος θηλασμός είναι απαραίτητος για την τόνωση της παραγωγής γάλακτος. Τις πρώτες 7 ημέρες δεν είναι ασυνήθιστο το βρέφος να θέλει να θηλάζει κάθε 1 έως 3 ώρες. Δεν πρέπει να υπάρχουν περισσότερες από 4 ώρες μεταξύ δύο γευμάτων κατά την πρώτη εβδομάδα μέχρι να αρχίσει ή να σταθεροποιηθεί η παραγωγή γάλακτος.
Διατροφικές οδηγίες για μητέρες που θηλάζουν
- Οι θηλάζουσες γυναίκες πρέπει να έχουν ποικίλα, ισορροπημένα και κανονικά γεύματα.
- Μια δίαιτα από τη θηλάζουσα μητέρα φέρει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία - ειδικά για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος - του παιδιού.
- Οι θηλάζουσες μητέρες πρέπει να καταναλώνουν θαλάσσιο ψάρι δύο φορές την εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων των ψαριών πλούσιων σε λιπαρά (π.χ. ρέγγα, σκουμπρί, σολομός, σαρδέλα) τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.
- Η τακτική κατανάλωση ψαριών κατά τη διάρκεια του θηλασμού φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ατοπικών νόσων (αλλεργιών) στο παιδί.
- Οι θηλάζουσες γυναίκες πρέπει να πίνουν άφθονα υγρά και τακτικά (π.χ. 1 ποτήρι νερό με κάθε θηλασμό).
- Οι μητέρες που θηλάζουν θα πρέπει να παίρνουν φάρμακα μόνο σε συνεννόηση με τον γιατρό τους.
- Εκτός από τη χρήση ιωδιούχου άλατος (επιτραπέζιο άλας εμπλουτισμένο με ιώδιο), πρέπει να λαμβάνονται δισκία ιωδίου (100 μg ιωδίου / ημέρα) κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
- Οι θηλάζουσες γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση οινοπνεύματος και νικοτίνης. Το παθητικό κάπνισμα είναι επίσης επιβλαβές.
Βρεφικά γάλατα
- Ορισμένες μητέρες δεν μπορούν ή δεν θέλουν να θηλάσουν. Σε αυτή την περίπτωση ένα έτοιμο βρεφικό γάλα (φόρμουλα) σε σκόνη αποτελεί την καλύτερη εναλλακτική λύση.
- Στην Ελλάδα, η παιδική φόρμουλα προσφέρεται με τον αριθμό "1" στο όνομα. Είναι κατάλληλη για τη διατροφή του βρέφους κατά τους πρώτους 6 μήνες ζωής του. Υπάρχουν επίσης γάλατα με την ονομασία "2" ή "3" στην αγορά που είναι κατάλληλα για βρέφη από τον 7ο μήνα και από τους 12 μήνες ζωής και μετά αντίστοιχα.
Ειδικά γάλατα
- Τα βρέφη που δε θηλάζουν ή δε θηλάζουν αποκλειστικά και των οποίων οι γονείς ή τα αδέλφια εχουν κάποια αλλεργία, θα πρέπει να λαμβάνουν υδρολυμένο γάλα (HA) κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους (τουλάχιστον μέχρι την έναρξη του πέμπτου μήνα).
- Τα βρεφικά γάλατα με βάση την πρωτεΐνη σόγιας ή το γάλα κατσίκας δεν είναι κατάλληλα για την πρόληψη αλλεργιών.
- Τα βρεφικά γάλατα με βάση τη πρωτεΐνη σόγιας που είναι απαλλαγμένα από λακτόζη χρησιμοποιούνται σε ασθενείς με γαλακτοζαιμία. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε φυτοοιστρογόνα (φυσικά συστατικά με ορμονική [οιστρογονική] δραστηριότητα), θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο μετά από καλά τεκμηριωμένη ένδειξη και μετά από συννενόηση με τον παιδίατρο.
Οδηγίες παρασκευής γάλακτος
- Το γάλα θα πρέπει πάντα να παρασκευάζεται πριν από το γεύμα.
- Τα υπολείμματα παρασκευασμένου γάλακτος θα πρέπει να απορρίπτονται και να μην φυλάσσονται και να ζεσταίνονται για το επόμενο γεύμα.
- Για την παρασκευή του βρεφικού γάλακτος θα πρέπει να χρησιμοποιείται νερό από την βρύση. Αφήστε το νερό να τρέξει μέχρι να βγει κρύο νερό από την βρύση.
- Το νερό που θα χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή του γάλακτος θα πρέπει να βραστεί και στη συνέχεια να κρυώσει μόνο του μέχρι την θερμοκρασία των 30-40°C (χλιαρό).
- Πριν την παρασκευή του γάλακτος θα πρέπει ο γονιός να πλένει καλά τα χέρια του με σαπούνι και νερό.
- Τα μπουκάλια και οι θηλές θα πρέπει να ξεπλένονται καλά μετά από κάθε γεύμα, να καθαρίζονται προσεκτικά και στη συνέχεια να διατηρούνται στεγνά.
-
Ο καθαρισμός αμέσως μετά τη χρήση με ζεστό νερό και απορρυπαντικό εμποδίζει τα υπολείμματα τροφίμων να κολλήσουν σε δύσκολες γωνίες και να γίνουν ένα έδαφος παραγωγής μικροοργανισμών. Συσκευές που βράζουν ή αποστειρώνουν μπουκάλια και θηλές δεν προσφέρουν τίποτα. Η επιφάνεια των θηλών από καουτσούκ, σε αντίθεση με εκείνη των θηλών σιλικόνης, είναι πιο πορώδης. Για αυτό το λόγο, θα πρέπει να βράζονται και να αντικαθίστανται συχνότερα.
Dr. med. Δημήτριος Κωνσταντέλος