Τα παιδιά αναπτύσσουν πυρετό συχνότερα από τους ενήλικες. Ακόμα και η πιο αθώα λοίμωξη, μπορεί να τους προκαλέσει πυρετό. Εκτός όμως από τις λοιμώξεις, αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να προκληθεί και από την αυξημένη κινητικότητα που έχουν συνήθως τα παιδιά. Ο πυρετός στα πλαίσια μιας λοίμωξης δεν είναι ασθένεια, αλλά ένας μηχανισμός άμυνας του οργανισμού.
Η αύξηση της θερμοκρασίας ενεργοποιεί το παιδικό σώμα να κινητοποιήσει τις αμυντικές λειτουργίες του για να αντιμετωπίσει το αίτιο της λοίμωξης. Τα διαφορά παθογόνα (ιοί και βακτήρια) πολλαπλασιάζονται δυσκολότερα στις υψηλές θερμοκρασίες και στον πυρετό από ότι στις φυσιολογικές θερμοκρασίες σώματος. Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι ο πυρετός ουσιαστικά βοηθάει τον παιδικό οργανισμό να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις.
Ποτέ έχει ένα παιδί πυρετό;
Σύμφωνα με τη γερμανική παιδιατρική ακαδημία:
· Υγιή παιδιά έχουν φυσιολογική θερμοκρασία σώματος ανάμεσα στους 36,5 και 37,5 βαθμούς Κελσίου.
· Αυξημένη θερμοκρασία σώματος θεωρείται μια θερμοκρασία ανάμεσα στους 37,6 και 38,5 βαθμούς Κελσίου.
· Ως πυρετός χαρακτηρίζονται θερμοκρασίες υψηλότερες από 38,5C.
· Όταν ένα παιδί έχει θερμοκρασία >39,5C τότε μιλάμε για υψηλό πυρετό.
Η θερμοκρασία σώματος έχει διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τις πρωινές ώρες είναι συνήθως χαμηλότερη από ότι είναι τις απογευματινές. Ειδικά παιδιά που είναι πολύ δραστήρια έχουν συχνά αυξημένη θερμοκρασία σώματος τις απογευματινές ώρες.
Πώς θα αντιληφθούμε ότι ένα παιδί έχει πυρετό;
Ένα παιδί που έχει πυρετό έχει συνήθως ζεστό πρόσωπο το οποίο κατά κανόνα έχει ερυθρό χρώμα. Τα μάτια δείχνουν “κουρασμένα” ενώ το σώμα είναι συνήθως κρύο. Μερικά παιδιά έχουν γκρίνια ενώ άλλα και μειωμένη όρεξη για φαγητό. Σε υποψία πυρετού οι γονείς θα πρέπει να μετρούν τη θερμοκρασία του παιδιού. Ιδανικό μέρος μέτρησης της θερμοκρασίας σε βρέφη και παιδιά μέχρι 2 ετών είναι ο πωπός ενώ στα μεγαλύτερα η μασχάλη. Για αυτή τη χρήση ένα ψηφιακό θερμόμετρο είναι το καταλληλότερο.
Πότε πρέπει ένα παιδί με πυρετό να εξεταστεί από παιδίατρο;
Οπωσδήποτε σε βρέφη <3 μηνών με θερμοκρασίες >37,5C
Σε παιδιά μέχρι 2 ετών όταν ο πυρετός διαρκεί για περισσότερο από ένα 24ωρο
Σε παιδιά > 2 ετών όταν έχουν πυρετό για τρία 24ωρα
Σε πυρετό κατά τον οποίο είναι επηρεασμένη η γενική κατάσταση του παιδιού (νωθρό, υπνηλικό, χωρίς διάθεση)
Όταν ο πυρετός δεν πέφτει παρά τη χρήση αντιπυρετικού
Όταν το παιδί δεν πίνει αρκετά υγρά ή δεν τρώει
Όταν εκτός από τον πυρετό υπάρχουν συμπτώματα όπως εμετός, διάρροια, εξάνθημα, πονοκέφαλος, δυσκολία στην ανάσα κ.α.
Όταν παρουσιάσει πυρετικούς ή άλλους σπασμούς
Όταν παρόλο που ο πυρετός πέφτει με τη χρήση αντιπυρετικών, η γενική κατάσταση του παιδιού παραμένει επιβαρυμένη.
Τι κάνουμε σε περίπτωση πυρετού;
Μετράμε τακτικά τη θερμοκρασία του παιδιού και σημειώνουμε τις διακυμάνσεις του, πόσην ώρα παραμένει απύρετο ή με χαμηλή θερμοκρασία μετά την χρήση αντιπυρετικού. Σε περιπτώσεις αυξημένης θερμοκρασίας δε συνηθίζεται να χορηγούμε αντιπυρετικό στα παιδιά. Η χορήγηση αντιπυρετικού συνίσταται σε θερμοκρασίες από 39C και άνω, όταν ταυτόχρονα με τον πυρετό είναι επηρεασμένη και η γενική κατάσταση του παιδιού. Όπως προαναφέρθηκε, ο πυρετός είναι μέσο του οργανισμού να καταπολεμά τις λοιμώξεις. Η συχνή χορήγηση αντιπυρετικού όπως και η χορήγησή του σε δεκατική πυρετική κίνηση δε βοηθά τον οργανισμό να αμυνθεί.
Σε περίπτωση χορήγησης αντιπυρετικού θα πρέπει οι γονείς να γνωρίζουν ότι μέχρι να δράσει το φάρμακο ο πυρετός υπάρχει πιθανότητα να συνεχίσει να ανεβαίνει. Σε αυτές τις περιπτώσεις όπως και σε περιπτώσεις αυξημένης θερμοκρασίας μπορούν να βοηθήσουν τα παρακάτω μέτρα:
Κομπρέσες με χλιαρό νερό (όχι κρύο) σε μέτωπο, μάγουλα, μασχάλες, στήθος και πόδια. Τις χρησιμοποιούμε μόνο όταν εκτός από τον κορμό, αυξημένη θερμοκρασία έχουν και τα χέρια και τα πόδια.
Χλιαρά μπάνια.
Πολλά υγρά, ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση! Γενικά οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι σε περιπτώσεις αυξημένης θερμοκρασίας ή πυρετού, το σώμα έχει αυξημένες ανάγκες σε υγρά. Είναι πολύ σημαντικό να προσφέρουν τακτικά στο παιδί υγρά.
Συχνές αλλαγές των κλινοσκεπασμάτων (σεντόνια) και πετσέτες.
Ελαφριά ένδυση. Οι γονείς έχουν την τάση να φοράνε πολλά ρούχα στα παιδιά με πυρετό. Είναι προτιμότερα τα βαμβακερά.
Στα παιδιά με ιστορικό πυρετικών σπασμών η χορήγηση αντιπυρετικού θα πρέπει να γίνεται σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, κατόπιν συνεννόησης με τον παιδίατρο.
Αντιπυρετικά:
Τα αντιπυρετικά που χρησιμοποιούνται στα παιδιά είναι παρακεταμόλη και ιβουπροφαίνη. Προσέξτε τις ημερομηνίες λήξεως. Απαγορεύεται αυστηρά η χορήγηση ασπιρίνης σε παιδιά.
Dr. med. Δημήτριος Κωνσταντέλος